Uitleg meditatie en mindfullnes

Inleiding tot Meditatie


Mediteren helpt ons om een ruimte te creëren tussen onszelf, onze gedachten en emoties. Door ons te concentreren op de ademhaling. En al je gedachtes simpelweg voorbij te laten gaan. Het doel is niet om helemaal nergens aan te denken of je hoofd compleet leeg te maken. Maar om je gedachten keer op keer los te laten. En terug te keren naar je ademhaling. Afgeleid raken is dus hartstikke normaal. Vaak begint dit met gedachte als “werkt dit wel?," "Misschien moet ik iets anders proberen," of "De was moet nog gedaan worden." “Jezus hoelang zit ik hier al?” Het is de bedoeling om ook deze gedachten gewoon weer opnieuw los te laten. En terug te keren naar je ademhaling. En te realiseren dat het gewoon weer een gedachte is die voorbij komt.

Daarnaast kan het zijn dat er emoties zoals verdriet of angst naar boven komen. Of andere gedachtes en emoties die we vaak zien als negatief. Onbewust proberen we hier vaak van te ontsnappen. En dit kan dus nog wel eens confronterend zijn. Wanneer we ons niet fijn voelen. Is vaak onze eerste reactie. Dat we iets gaan doen waardoor we ons weer beter voelen. Hierdoor zijn verdovende middelen zoals alcohol en drugs. Maar ook activiteiten als sociaal media verslavend. Ze geven ons een gevoel van comfort. En lijden ons af van deze emoties. Maar ze lossen ze helaas niet op. En maken het op langer termijn vaak erger. Pas wanneer we ons goed kunnen voelen zonder externe stimulans. En emoties zoals angst en woede niet meer wegduwen. En gaan confronteren. Zodat we kunnen voelen en inzien wat er achter schuilt. Zal er echt rust in ons ontstaan.

Wat in dit proces kan helpen is je gedachtes en emoties proberen te zien als wolken die voorbij komen. Soms zal het stormen, soms zijn ze mooi, soms helaas wat minder. Maar net als dat het niet helpt om gefrustreerd te worden wanneer de zon niet schijnt. Zal het ook niet helpen om weg te rennen of gefrustreerd te zijn. Wanneer er negatieve emoties of gedachtes naar boven komen. Laat ze er zijn. En met de tijd, zal de zon vanzelf weer gaan schijnen. Probeer ze niet weg te forceren. Of te zien als goed of slecht. Erken dat ze er zijn. En ga gewoon weer terug naar je ademhaling. Hoe vaker je dit doet, hoe makkelijker en fijner het zal worden om te mediteren. Er gaan langzaam momenten van rust, helderheid en ontspanning ontstaan. En je zal merken dat emoties en gedachtes die eerst veel invloed op je hadden. Makkelijker worden om los te laten. Ook zal onze focus zich verbeteren. Waardoor we meer tijd en aandacht hebben voor zaken die eigenlijk echt belangrijk zijn in het leven. 

Lichamelijke effecten van meditatie
Op lichamelijk gebied heeft mediteren ook een hoop verschillende effecten. Wanneer je je focust op je ademhaling. En deze zo langzaam rustiger word. Zal je parasympatisch zenuwstelsel zich activeren. Dit zorgt ervoor dat je lichaam in een staat van herstel gaat. Wanneer we stress ervaren. Wanneer we bijvoorbeeld veel in ons hoofd bezig zijn met allerlei zorgen over dingen. Of constant doom scenario’s aan bedenken zijn. Kan dit ons Sympathisch zenuwstelsel activeren. Dit zet ons lichaam in een soort overleving modus. En zorgt ervoor dat we adrenaline aanmaken. En vervolgens cortisol wanneer we langer in deze staat blijven. Ook zal de spijsvertering vertragen en stuurt ons lichaam een groot deel van ons bloed naar onze ingewanden en andere belangrijke delen van ons lichaam. Door de bloedvaten in onze armen benen, oren en neus te vernauwen. Vervelende koude handen dus. Ook word opgeslagen glucose omgezet in energie. Hierdoor kan aankomen moeilijk zijn voor mensen die veel stress ervaren. Het lichaam en onze geest staan dus nauw met elkaar verbonden. Alles wat we denken en voelen creëert een hoop reacties in ons brein en lichaam.

Deze reacties zijn niet perse goed of slecht. Ze zijn namelijk bedoeld om ons te helpen in bedreigende situaties. Maar wanneer deze reacties in ons lichaam chronisch worden kan dit op langer termijn veel negatieve effecten hebben. En zowel lichamelijk als geestelijke klachten veroorzaken zoals; Overspannenheid, chronische vermoeidheid, chronische hyperventilatie, vastzittende schouders, hoofdpijn klachten, en snel overprikkeld zijn. Zijn een van de veel voorkomende klachten die ik vaak ben tegengekomen. Daarnaast kunnen er ook maag en darm problemen, bijnieruitputting en duizelingen nare gevolgen zijn van stress en een overladen zenuwstelsel. Door te mediteren werken we dus niet alleen aan onze geestelijke maar ook aan ons lichamelijke welzijn.

Effecten op ons Brein
Ook in het brein kan je terug zien dat meditatie veel effecten heeft. Wanneer we mediteren zorgt dit er bijvoorbeeld voor dat we meer in het frontale gedeelte van ons brein (Frontale Kwab) actief zijn. Dit is het deel van ons brein die staat gekoppeld met zelfbeheersing, het beoordelingsvermogen, rede, sociaal gedrag, emoties reguleren, ceatief denken en vele andere belangrijke functies. Wanneer we vaak stress of angst ervaren. En erg druk zijn in ons hoofd. Is onze hersenstam meer actief. Dit word ook wel het “reptielenbrein” genoemd. Het is dus bijvoorbeeld lastiger om op logische oplossingen te komen wanneer we veel stress ervaren. En waarschijnlijk heb je dit zelf wel eens ervaren. Het kan erg goed helpen om eerst even tot rust te komen. En later terug te komen op bepaalde problemen. Dit komt dus omdat er letterlijk andere delen van ons brein actief zijn.

Ook hebben wetenschappers in onderzoeken vast gesteld dat experts op het gebied van meditatie vele malen meer “Gamma hersengolven” hebben. Dit is een frequenties van hersengolven die topsporters ervaren voor kleine momenten wanneer ze ingewikkelde activiteiten moeten doen. Of wanneer we een ingewikkeld probleem weten op te lossen. Vaak is dit maar voor een kort moment. Bij mensen met een hoop ervaring met meditatie kunnen deze frequenties van hersengolven bijna constant zijn. Je brein activeert dan meer neuronen tegelijkertijd. Als je in deze vorm van hersengolven zit. Hier zijn vele studies naar gedaan door hersenen te monitoren. Met EEG monitoren. Richard Davidson is iemand die vele studies heeft gedaan via deze methode.

Toen ik dit hoorde en er over na ging denken. Moest ik gelijk denken aan muziek, teksten schrijven en problemen oplossen op het gebied van filosofie en psychologie. Dit zijn hobby’s en interesses van mij. En over de jaren heen. Is het me steeds meer gaan opvallen. Dat wanneer ik ontspannen en uitgerust ben. Teksten schrijven, melodieën maken, op ideeën komen en bepaalde problemen oplossen vele malen beter gaat. Tegenwoordig mediteer ik standaard voordat ik creatieve activiteiten ga doen. Aan projecten begin of iets moet oplossen. En weet ik dat dat er naast mij vele andere zijn die gebruik maken van deze kennis. Ideeën en oplossingen forceren gaat niet. Wanneer we het “moeten”, gaan leren loslaten. En vanuit ontspanning en de juiste intenties leren te werk gaan. Zal alles natuurlijker en makkelijk gaan stromen.

Uitleg mindfulness.

Leren observeren wat er door je heen gaat. Zonder meteen in reactie te schieten. Met de intentie om rust in je lichaam en geest te vinden. Is dus de kern van meditatie. Daarnaast kunnen we mindfulness gebruiken om gedurende de dag wat meer ontspanning te ervaren. En te ontdekken wat, wanneer en waarom we bepaalde gedachte ervaren. Door regelmatig stil te staan bij wat er door ons heen gaat. Gedurende de dag. Vragen stellen als “Hoe voel ik me? Waar ben ik op gefocust? Ervaar ik spanning in mijn lichaam? Hoe is mijn houding?” Kunnen al enorm helpen. Soms kom je ineens tot de conclusie dat je eigenlijk ontzettend veel in je hoofd zit. Je schouders vast zitten. Of dat je misschien erg vaak gehaast bent hoewel dat helemaal niet nodig is.


Als we dit regelmatig doen. Creëren we een steeds betere emotionele, lichamelijke en geestelijke connectie en bewustwording over onszelf. Een gemiddeld persoon staat niet zo vaak stil bij dit soort zaken. Omdat er enorm veel dingen om ons heen zijn die onze aandacht vragen. Als we niet bezig zijn met werk, collega’s of onze studie. Zijn we wel bezig met vrienden en familie. En dan hebben we nog hobbi’s en interesses zoals sporten, game, boeken lezen Netflix kijken, al het nieuws over de wereld, zoals die ene beroemdheid die voor de 3e keer getrouwd is. En dan hebben ook nog eens een mobiel. Die eindeloos onze aandacht zal vragen. Momenten dat we echt stilstaan en gaan voelen. En nadenken over wat er door onszelf heen gaat, zijn er hierdoor vrij weinig.


Als ik nu aan je zal vragen. Tel alle rooie auto’s onderweg naar de winkel. Zal je waarschijnlijk alle rooie auto’s prima kunnen tellen. Maar wanneer ik na je antwoord vraag. “Hoeveel groene heb je er gezien?” Zal je waarschijnlijk geen idee hebben. Omdat je focus ergens anders was. Wanneer we altijd bezig zijn met dingen buiten ons. En niet stil staan bij wat er in onszelf gebeurt. Missen een hoop zaken. Die eigenlijk nog wel veel belangrijker zijn. Observeren en nadenken over waarom er dingen om ons heen gebeuren doet iedereen wel tot een bepaalde hoogte. Maar reflecteren en nadenken over onze eigen gedachte en emoties. En uitzoeken wat voor eigenschappen, overtuigingen of emoties we in ons zelf zouden mogen veranderen. Is iets dat lang niet iedereen doet. Maar waar juist de meest waardevolle lessen in zitten.

Hierdoor escaleren bij mensen bijvoorbeeld discussies. Omdat ze niet genoeg stilstaan bij hun emoties. Ze niet op tijd uiten. Of ze niet goed begrijpen. Met als gevolg dat ze blijven opkroppen tot het te veel word. En ruzies ontstaan. Of waarom mensen overspannen raken. Omdat ze hun vermoeidheid constant aan de kant duwen. Om maar weer naar een verjaardag te gaan. Omdat ze zich anders schuldig voelen. Maar eigenlijk gewoon behoefte hebben aan rust. Of waarom mensen ongelukkig zijn. Omdat hun hart eigenlijk bij een andere baan of leefstijl ligt. Maar er een bepaalde angst is die ze limiteert. Wanneer emoties en gedachtes beter begrepen worden. Kan dit voor veel positieve veranderingen zorgen. En zo zijn er dus vele oefeningen, waaronder uit de mindfulness. Die ons kunnen helpen met een stuk bewustwording van deze emoties en gedachtes.


Wanneer we dit soort oefeningen regelmatig doen. Gaan er bijvoorbeeld momenten en situaties op vallen die emoties bij ons naar boven halen. Soms is het al genoeg om dit alleen te erkennen. Ow ik ben wel gespannen tijdens het werk, Me houding is niet goed, Of het is eigenlijk helemaal niet nodig om me hier zorgen over te maken. Als we weten dat we moeite hebben met ontspannen aan het werk te gaan. Of rustig blijven tijdens discussies. Kunnen we dit soort activiteiten “mindfull” gaan proberen te doen. Dit houd in dat je gaat proberen om jezelf rustig te houden. Door op de taak waar je mee bezig bent te focussen. En deze activiteit gaat gebruiken. Net als hoe je op je ademhaling let tijdens het mediteren. Soms voelen we al spanning door de kleinste activiteiten. Of opmerkingen van mensen. En kunnen we hier intens op reageren. Wanneer we in combinatie met mindfull activiteiten doen, en zelfobservatie door de dag gaan. Kunnen we onszelf dus aanleren om rustiger en kalmer te blijven in deze situaties. Zo zullen we langzamerhand meer rust en ontspanning ervaren.